PHỐ CỔ ĐỒNG VĂN

Cùng với phố cổ Hội An, Phố Hiến...., Phố cổ Đồng Văn là di sản văn hoá của vùng cao nước ta. Giữa rừng đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang tồn tại một quần thể phố cổ, chợ cổ hàng 100 năm tuổi. Với những nét kiến trúc cổ xưa, còn được giữ nguyên vẹn, Phố cổ Đồng Văn là niềm tự hào của văn hoá Việt.

Tới Đồng Văn - nơi địa đầu tổ quốc, dễ cho ta cái cảm giác heo hút miền biên ải. Với những dãy núi đá tai mèo, phía trước là núi đá, hai bên là núi đá và đằng sau cũng là núi đá! Đá cao ngút trời. Giữa cái không gian núi đá khắc nghiệt là thế, nhưng con người đã kiến tạo ra một quần thể phố cổ với những nét kiến trúc đặc sắc. Nó giống như một nét chấm phá của người hoạ sĩ tài hoa trên bức tranh muôn trùng về đá.

Khu vực trung tâm Đồng Văn xưa thuộc tổng Đông Quan, châu Nguyên Bình, phủ Tường Yên, tỉnh Tuyên Quang. Từ thời xưa, các dân tộc Tày, Mông, Hoa, Kinh, Lô Lô… đã quần tụ ở xã Đồng Văn. Năm 1887, người Pháp cai trị Hà Giang và lập ra bốn khu vực tại Đồng Văn, giao cho các thổ ty người địa phương cai quản. Thời điểm đó cũng là lúc phố cổ Đồng Văn ra đời, mang phong cách kiến trúc cổ Việt Nam rất độc đáo.

Theo tài liệu của Uỷ ban nhân dân huyện Đồng Văn, khu phố cổ Đồng Văn, hiện nay còn khoảng trên dưới 40 ngôi nhà cổ. Trong đó cổ nhất là hai ngôi nhà của dòng họ Lương, có niên đại tới 300 năm, những ngôi nhà còn lại đều khoảng 100 năm. Đáng buồn là một vài hộ dân ở phố cổ đã đập nhà cổ đi để xây những toà nhà hình ống cao hai, ba tầng trông thật lạc lõng với kiến trúc xung quanh. 

Gọi là Phố nhưng đến nơi đây, bạn sẽ tìm được sự yên tĩnh, trong lành hiếm thấy. Vào các đêm 13,14 và 15 âm lịch hàng tháng, huyện Đồng Văn đều tổ chức đêm hội phố cổ. Đêm phố cổ Đồng Văn rực rỡ, huyền ảo với những chiếc đèn lồng. Kiến trúc đặc trưng của khu phố cổ sơn cước này là mái lợp ngói âm dương, nền lát đá, tường trình đất. Nhiều ngôi nhà xây từ thời Pháp và được làm từ gỗ nghiến nên vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt”.

Phố cổ Đồng Văn là điểm du lịch kỳ thú ở cực Bắc nước ta, nơi còn lưu giữ được những phong tục, tập quán lâu đời và các giá trị văn hóa phi vật thể độc đáo của đồng bào các dân tộc.

TTđTD - tổng hợp Từ giadinh.net.vn, báo Hà Giang

Ảnh: Internet