AI VÀ PHẬT GIÁO

Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày nay có thể thay con người tính toán, phân tích, và dự đoán. Nhưng theo Phật giáo, đó chưa phải là trí tuệ thật sự. Đức Phật dạy: “Các pháp do duyên sinh, Như Lai nói là duyên sinh, cũng tức là vô ngã.” (Tương Ưng Bộ Kinh, II.25). Như vậy, AI chỉ là pháp duyên sinh, không có tự tánh, không có giác ngộ.

Trong Kinh Kim Cang, Đức Phật dạy: “Nếu lấy sắc thấy ta, lấy âm thanh cầu ta, người ấy hành tà đạo, chẳng thể thấy Như Lai.” AI tuy có thể mô phỏng tri thức, nhưng đó chỉ là “sắc” và “âm thanh” - hình tướng bên ngoài. Trí tuệ chân thật phải đến từ sự tu tập và quán chiếu của con người.

Điều quan trọng hơn cả: AI không tự tạo nghiệp, nhưng con người tạo nghiệp khi dùng nó. Kinh Tăng Chi Bộ (Aṅguttara Nikāya I.16) nhắc: “Tâm từ là pháp bảo hộ, tâm từ đem lại an ổn cho tất cả.” Nếu AI được vận dụng với lòng từ và trách nhiệm, nó sẽ trở thành phương tiện lợi ích; ngược lại, nếu thiếu đạo đức, AI có thể gây hại lớn cho nhân loại.

Tác giả: Hoàng Lạc

Nguồn tham khảo: Tương Ưng Bộ Kinh II.25; Kinh Kim Cang, phẩm 26; Tăng Chi Bộ Kinh I.16.