NGỮ NGHĨA TIỀM ẨN TRONG TỪ “CHẾT”

Tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm. Mỗi âm tiết thường là một từ mang nghĩa riêng; và đôi khi, một từ có thể được "cắt tách" để hé lộ những lớp nghĩa gần gũi hoặc đồng nghĩa với từ ban đầu. Chẳng hạn như từ CHẾT, qua các phép biến âm, giản âm lại có thể hé mở nhiều tầng nghĩa liên quan.

Bỏ chữ "C", còn lại HẾT.
“Hết” cũng là “chết”; bởi chết là hết, là chấm dứt.

Bỏ chữ "H", còn lại CẾT (biến âm của “KẾT”).
“Kết” là kết thúc, là kết liễu cũng đồng nghĩa với chết.

Bỏ chữ "T", còn lại CHẾ.
“Tang chế” là khái niệm gắn liền với cái chết.

Bỏ dấu sắc, thành CHÊ.
Người bệnh bị thầy thuốc "chê", nghĩa là không còn cứu được cũng là dấu hiệu của cái chết cận kề.

Bỏ hai phụ âm "C" và "H", còn lại ẾT.
“ẾT” là âm gần với “út” mang ý nghĩa "cuối cùng". Cũng có thể hiểu như "hết", trong đó "h" là âm câm.

Bỏ cả ba phụ âm "C", "H", "T", còn lại Ế.
“Ế” nghĩa là không như "ế chồng" là không có chồng, "ế khách" là không có khách. Không còn gì là mất. Mất tức là chết. Chết  là trở về với cái không.

Hoàng Lạc